Jaworzyna górom się kłania...

Historia

 

Zespół "Browar Żywiec" stworzyli na początku lat 70-tych studenci Wydziału Budownictwa Lądowego Politechniki Krakowskiej. Była to właściwie grupa przyjaciół, których połączyło wspólne zamiłowanie do gór, szlaków, wspólnego wędrowania i wspólnego muzykowania przy ognisku, na rajdzie, w schronisku.

Sama nazwa "Browar Żywiec" powstała spontanicznie na jednym z rajdów Politechniki Krakowskiej, który to rajd kończył się w Milówce w Beskidzie Żywieckim. W tamtych czasach, w latach 70-tych, piwo żywieckie było synonimem czegoś doskonałego, niepowtarzalnego, nobilitującego i niestety bardzo trudno osiągalnego. Ale akurat wtedy w Milówce było go pod dostatkiem, co znakomicie pomogło w dyskusji nad wyborem nazwy dla zespołu.

Przez "Browar Żywiec" przewinęło się wiele osób połączonych wspólna pasją. Założycielami grupy byli: Jurek Stadnicki, Marek Pampuch i Remigiusz Dyduła (Remik). Bardzo szybko dołączyli do nich: Ela Lech (obecnie Unarska) i Jurek Reiser. Ta ostatnia trójka - Ela, Remik i Jurek Reiser - stworzyła już na stałe "trzon" zespołu. Z "Browarem Żywiec" występowali również w różnych okresach: Jurek Machaj, Wojtek Młotkowski, Ewa Jonczyk (obecnie Zajdek), Andrzej Lelek, Stefan Majcherek, Marek Nowak, Krzyś Żarczyński, Wojtek Wach, Marek Archamowicz, Agnieszka Gutkowska, a w 2004 dołączył Marek Młynek - również absolwent Budownictwa Lądowego PK.

W początkowym okresie "Browar Żywiec" wykonywał piosenki o charakterze folkloru rajdowego (za utwór "Rajdowy Raj" zespół dostał nagrodę dziennikarzy w Szklarskiej Porębie w 1974 r.). Był to czas słynnych Rajdów Politechniki Krakowskiej, wspólnych śpiewań rajdowych - bardzo biesiadnych, kpiarskich, na luzie i z przymrużeniem oka. Z tego okresu pochodzą piosenki: "Rajdowy Raj" (wspomniany wcześniej), "Zabraknie ci sił", "Rajd Politechniki", "Bimbaj na potęgę". Dwie ostatnie piosenki pochodzą z repertuaru słynnej grupy rajdowej z lat 70-tych - "Zachodnia Ukraina". Po latach Ela przyznała się, że miała poważne obawy przed zbrataniem się z grupą "Browar Żywiec", gdyż towarzystwo było nie tylko długowłose, brodate i ubrane "schludnie inaczej", ale na dodatek głośno biesiadujące i to nie tylko przy piwie. Ela jednak postanowiła wtedy w latach 70-tych "zaryzykować" i jak się potem okazało "nie taki diabeł straszny..."

Od 1975 roku pod wpływem Jurka Reisera repertuar grupy wyraźnie zmienił się i zaczął zmierzać w kierunku "krainy łagodności". Wtedy to, w drugiej połowie lat 70-tych powstały najbardziej znane i do dzisiaj śpiewane utwory takie jak: "Jaworzyna", "Sierpniowy deszcz", "Wróżby wiosenne", "Niespokojne morze", "Nie chodź tam", "Wieczór". Od zespołu odłączył się wtedy Jurek Stadnicki, znalazł własną drogę artystyczna i życiową. Obecnie Jurek mieszka w Jaworkach koło Szczawnicy, jest przewodnikiem pienińskim, pisze wiersze, wydał osiem tomików poezji, również komponuje i śpiewa liryczne ballady.

W latach 80-tych i 90-tych zespół występował sporadycznie. Członkowie zespołu pozakładali rodziny, zajęli się praca zawodową i niestety nie mogli zbyt dużo czasu poświęcać turystycznym śpiewankom. Mimo licznych zajęć udało się jednak zespołowi w 1989 roku wydać kasetę "Jaworzyna" - dzięki pomocy ekipy z krakowskiego Teatru Stu. W roku 2003 nastąpiło pewne zwiększenie aktywności zespołu. Jurek Reiser powrócił do pisania, komponowania. Wtedy powstały takie utwory jak: "Księga życia", "Nasza Jaworzyna", "Miłość", "Pod powiekami". Do Eli, Jurka i Remika dołączyli wtedy: Marek Młynek, Agnieszka Gutkowska, Marek Archamowicz.

W 2005 roku Zespół Browar Żywiec nagrał swą jedyna płytę "Nasza Jaworzyna" wydaną przez firmę "Dekart" - wydaną dzięki olbrzymiemu zaangażowaniu Doroty Kochanowskiej i Doroty Kuriaty (za co Zespół jest im niezmiernie wdzięczny).

W piosenkach "Browaru Żywiec" można znaleźć nie tylko słowa i nutki sławiące piękno gór, lasów, potoków, ale również liryczne opowieści o zwykłych ludzkich sprawach, o codziennych kłopotach i radościach, o miłości, przyjaźni, odpowiedzialności, o przemijaniu, o nadziei.

Autorem większości piosenek (zarówno tekstów jak i muzyki) jest Jurek Reiser. W początkowych latach działalności zespołu piosenki pisali też: Jurek Stadnicki i Marek Pampuch.

W latach 70-tych "Browar Żywiec" otrzymał wiele nagród na giełdach i festiwalach piosenki turystycznej. W 1976 r na Giełdzie w Szklarskiej Porębie piosenka Jurka Reisera "Wielki Wóz" otrzymała I nagrodę. W tym samym roku "Browar Żywiec" wspólnie z zaprzyjaźniona grupą "Wespół" z Torunia został uznany na "Bazunie" za rajdową grupę roku. W 1977 r. zespół otrzymał "Grand Prix Yapa 77" za utwór "W leśniczówce" oraz "Grand Prix" w Szklarskiej Porębie za całość programu. W 1978 r. na Yapie pierwszą nagrodę uzyskała najpopularniejsza piosenka zespołu - "Jaworzyna". Na XIV Krakowskim festiwalu Piosenki Studenckiej w 1977 r. wyróżnienie otrzymała piosenka "Niespokojne morze", a rok później na XV festiwalu jury nominacją do festiwalu w Opolu wyróżniło piosenkę "Panna kminkowa".

Dnia 2 lipca 2007 roku Jurek Reiser odszedł na wędrówkę po Niebieskich Połoninach. Odszedł nagle, pokonany przez śmiertelną, nieuleczalną chorobę. Pewnie ma w tej wędrówce i buty, które można porządnie "ubłocić", i kurtkę z urwanym kapturem, i plecak pełen śpiewników starych, i gitarę, która czasami "nie stroi bo wilgoć w powietrzu"...

Jurek odszedł, ale pozostawił swoje wiersze, swoje piosenki - niebanalne, liryczne opowieści, cudowne nutki.

Ela i Remik stanęli nagle przed bardzo poważnym dylematem. Musieli odpowiedzieć sobie na pytanie: czy jest jakakolwiek szansa na dalsze funkcjonowanie zespołu, na wykonywanie piosenek Jurka publicznie, na rozpowszechnianie jego poezji, muzyki, twórczości - w stylu lirycznym, refleksyjnym, łagodnym?

Ela i Remik odpowiedzieli: "tak".

W podjęciu decyzji na "tak" pomógł fakt, iż od kilku lat w zespole grał i śpiewał Marek Młynek, przyjaciel zespołu jeszcze z czasów studenckich, doskonale wyczuwający "klimaty krainy łagodności" oraz że chęć pomocy wyraził Paweł Małysiak - lider formacji "Krakowska Grupa Bluesowa", wieloletni przyjaciel Jurka Reisera i zespołu.

Ela, Remik, Marek i Paweł grali i śpiewali razem prawie dwa lata. Ostatni ich wspólny występ miał miejsce w Owczarni Muzycznej w Jaworkach we wrześniu 2009 r. Po tym koncercie Ela podjęła decyzję o rezygnacji z publicznych występów. Ela powiedziała, że sercem nadal pozostaje wśród przyjaciół i piosenek z krainy łagodności.

Wiosną 2010 r. do Remika i Pawła dołączyły: Ania Małysiak - żona Pawła i Asia Ulowska z łódzkiego środowiska śpiewających turystów, zaś w lutym 2011 roku, z "Browarem Żywiec" wystąpił gościnnie legendarny perkusista zespołu "Skaldowie" - Jan Budziaszek, który od tamtej pory regularnie wspomagał grupę rytmicznie, towarzysko i duchowo.

Ania i Paweł występowali z zespołem do końca 2015 r. Pod koniec 2015 r. do zespołu dołączyli: Joanna Kantor - skrzypaczka i Radosław Partyka. Radosław Partyka gitarzysta i kompozytor, założyciel i kierownik zespołu Zielony Szlak jest nie tylko autorem muzyki do kilku piosenek wykonywanych przez „Browar”, ale również autorem aranżacji w wielu utworach , głównie aranżacji partii skrzypiec.

Od 2017 roku Zespół współpracuje z poetką Aleksandrą Bacińską, która prezentuje swe wiersze w czasie koncertów. Wiersze te są również prezentowane w formie tekstów piosenek „browarowych” z muzyką Radosława Partyki i Remigiusz Dyduły.

Pod koniec 2018 r skład zespołu po raz kolejny zmienił się. Nie występuje już z zespołem Radosław Partyka, natomiast do grupy dołączył łódzki gitarzysta Marcin Binasiak. Marcin występował z zespołem ponad trzy lata do sierpnia 2022. A w sierpniu 2022 r. do Zespołu Browar Żywiec dołączył Jurek Hołownia (gitarzysta, wokalista) ze Złocieńca na Pojezierzu Drawskim.

Aktualnie ta czwórka - Asia Ulowska, Asia Kantor, Jurek i Remik kontynuuje przygodę z piosenką turystyczną, zainicjowaną wiele lat temu przez grupę studentów Politechniki Krakowskiej.